هر آنچه که باید از معافیت مالیاتی و مالیات استارت آپ ها بدانید

با پیشرفت گسترده کسب و کارهای آنلاین، دولت به طور فراگیری استارت آپ‌ها را به پرداخت مالیات ملزم کرده است. سازمان امور مالیاتی کشور ادعا می‌کند که این اقدام برای تأمین بودجه و جلوگیری از تخریب منابع اقتصادی کشور امری ضروری محسوب می‌شود، اما این تصمیم با انتقاد‌ها و اعتراضات زیادی روبه‌رو شده است. بر اساس این سیاست، تمامی استارت آپ‌ های جدید ملزم به رعایت قوانین مالیاتی هستند. اگر شما قصد راه‌اندازی یک استارت آپ را دارید، توصیه می‌شود که به تمامی  قوانین مالیاتی آن آگاه شوید و آن‌ها را رعایت کنید. در غیر این صورت، ممکن است با خطراتی جدی مواجه شوید و آینده کسب و کارتان را به خطر بیاندازید. متأسفانه، نهادهای مربوطه قوانین پیچیده‌ای را برای پرداخت مالیات تدوین کرده‌اند، بنابراین استارت آپ‌ها و کسب و کارهای زیادی به دلیل عدم آگاهی از این قوانین ممکن است مجبور به پرداخت جریمه‌های سنگین شوند.

استارت آپ چیست؟

استارت آپ یک واقعیت یا مفهوم خاصی نیست که فقط به عنوان یک رویداد یا همایش کارآفرینی شناخته شود. فعالیت در دامنه وب‌سایت یا اپلیکیشن موبایل به تنهایی کافی نیست تا یک شرکت را به عنوان استارت آپ شناسایی کنیم. در واقع، استارت آپ به عنوان یک سازمان موقتی مطرح می‌شود که هدفش یک کسب و کار قابل تکرار و مقیاس‌پذیر است. تکرارپذیر بودن به این معناست که مدل کسب و کار بتواند بارها و بارها تکرار شود و به تولید انبوه برسد، در حالی که مقیاس‌پذیر بودن به معنای رشد قابل پیش‌بینی بدون نیاز به افزایش منابع گسترده است.

اشاره به فناوری و تکنولوژی در معرفی استارت آپ ضروری نیست، اما با توجه به گسترش این شرکت‌های نوپا در زمینه فناوری، گاهی اوقات انتظار می‌رود که یک استارت آپ در این حوزه فعالیت داشته باشد. بر اساس تعریف USSBA، استارت آپ‌ها دو ویژگی اصلی دارند: فعالیت در زمینه فناوری و داشتن پتانسیل رشد بالا. یکی از ابزارهایی که می‌تواند به آن‌ها کمک کند، درگاه پرداخت اینترنتی زرین پال است که فضایی امنی را برای انجام تراکنش‌های مالی فراهم می‌کند.

در پروژه‌های استارت آپی، یک ایده اولیه به همراه همکاری گروهی منجر به تولید محصولی می‌شود که زمینه‌ی بازاریابی و فروش آن فراهم می‌شود. استارت آپ‌های موفق عمدتاً در فروش محصولات خود به مشتریان موفق‌تر عمل می‌کنند، بدون اینکه در سطح پیچیدگی‌های بسیار بالایی فعالیت کنند. در ابتدای راه، استارت آپ الزاماً نیازی به ثبت شرکت ندارد و می‌تواند از هر کجا و با هر تعداد شرکا آغاز به کار کند. اغلب برای شروع یک استارت آپ، بودجه کمی مورد نیاز است، اما اگر ایده منحصر به فردی داشته باشد، می‌تواند سرمایه‌گذاران زیادی را جذب کند.

قوانین مالیات استارتاپ‌ها چیست؟

افزایش ایده‌های خلاقانه توسط جوانان به این دلیل است که امروزه شاهد گسترش استارت آپ‌ها و کسب‌و‌کارهای فراوان هستیم. قوانین مالیاتی برای این کسب‌وکارها متفاوت است و بر اساس نوع فعالیت آن‌ها تعیین می‌شود. سهم بالای این کسب‌وکارها در تولید کالا و ارائه خدمات، باعث شده تا قوانین مالیاتی برای استارت آپ‌ها متفاوت باشد و با شرایط آن‌ها هماهنگ شود. این قوانین شامل پرداخت مالیات، بیمه، سرمایه‌گذاری و سرمایه‌پذیری استارت آپ‌ها است.

ممکن است بپرسید که چطور استارت آپ‌های نوپا که هنوز در مراحل اولیه راه قرار دارند و به زمان زیادی برای پیشرفت و سوددهی نیاز دارند، آیا می‌توانند از همان ابتدای راه مالیات پرداخت کنند؟ باید بگوییم که قوانین مالیاتی برای این کسب‌وکارها به این موضوع توجه نموده است. به‌طوری که استارت ‌آپ‌هایی که به تازگی کار خود را شروع کرده‌اند به مدت سه سال از تاریخ ثبت کسب‌وکار خود، از پرداخت مالیات معاف هستند.

مالیات استارت آپ ها چگونه محاسبه می شود؟

یک استارت آپ می‌تواند به دو شکل، حقیقی و حقوقی، فعالیت کند. همچنین، در مورد مالیات، تفاوتی بین مشاغل اینترنتی، سنتی و استارت آپی وجود ندارد.

اگر یک فرد به شکل حقیقی پرونده مالیاتی خود را تهیه کند، محاسبه مالیات به شرح زیر است: ابتدا یک معافیت سالانه از سود کسب شده در سال، کم می‌شود (میزان معافیت سالانه در قانون بودجه تعیین می‌شود) و سپس باقیمانده به نرخ ماده ۱۳۱ قانون مالیاتی کشور ضرب می‌شود. طبق این ماده، درآمد کمتر از ۵۰ میلیون تومان با نرخ ۱۵ درصد، درآمد بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان با نرخ ۲۰ درصد و درآمد بیشتر از ۱۰۰ میلیون تومان با نرخ ۲۵ درصد، مالیات محاسبه می‌شود.

اگر فرد به شکل حقوقی ثبت شود، محاسبه مالیات ساده‌تر است؛ به این صورت که سود شرکت به طور مستقیم با نرخ ۲۵ درصد محاسبه می‌شود.

نحوه محاسبه مالیات حق تمبر

بر اساس ماده 48 قانون مالیات، مهلت پرداخت مالیات حق تمبر سرمایه شرکت برای شرکت‌های حقیقی 4 ماه پس از تشکیل پرونده مالیاتی و برای شرکت‌های حقوقی 2 ماه پس از تشکیل پرونده مالیاتی است. نحوه محاسبه مالیات حق تمبر نیز به این صورت است که عدد سرمایه اولیه شرکت در عدد %0005 ضرب می‌شود.

معافیت مالیات استارت آپ ها

برخی از معافیت‌های مالیاتی و بیمه‌ای برای استارت آپ‌ها به منظور ایجاد فرصت‌های بیشتر برای پیشرفت و موفقیت آن‌ها در نظر گرفته شده است. هدف این طرح این است که در مدت زمان محدودی امنیت اقتصادی برای فعالیت کسب‌وکارهای نوپا فراهم شود. این قوانین معافیت مالیاتی عبارتند از:

استارت آپ‌ها یا شرکت‌های نوپا که تنها یک نوع محصول یا خدمت را ارائه می‌دهند، از پرداخت مالیات معاف هستند.

شرکت‌های نوپا می‌توانند تا 2 سال کارورز یا کارآموز داشته باشند به‌منظور کاهش هزینه‌های بیمه. کار با کارورزان مشابه استخدام نیست و حتما نباید آن‌ها را بیمه کرد.

سهام‌داران که به‌عنوان کارفرما شناخته می‌شوند، نیازی نیست که بیمه تأمین اجتماعی پرداخت کنند.

استارت آپ‌ها می‌توانند به‌صورت قانونی فضاهای کار خصوصی و مشترک ایجاد کنند.

استارت آپ‌هایی که عمری کمتر از 3 سال دارند (یعنی 3 سال از ثبت آن‌ها می‌گذرد) از پرداخت مالیات معاف هستند.

آیین‌نامه حمایت از شرکت‌های نوپا

 آیین‌نامه‌ی تصویب شده توسط دولت برای حمایت از شرکت‌های نوپا، شرایط ویژه‌ای را فراهم می‌کند. این آیین‌نامه شامل شرکت‌های خصوصی و تعاونی در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات است که کمتر از سه سال از تاریخ ثبت آن‌ها می‌گذرد. تصویب طرح نوآفرین یک گام مهم در توسعه اقتصادی این شرکت‌های نوپا به‌حساب می‌آید و این آیین‌نامه را می‌توان به عنوان سند توسعه اقتصاد دیجیتالی دانست. علاوه بر شرایط بیان شده، شرایط دیگری برای حمایت از استارت آپ‌ها وجود دارد که به شرح زیر است:

حداکثر سرمایه‌ای که شرکت باید ثبت کند، دو میلیارد و پانصد میلیون ریال باشد.

در سال ۱۳۹۸، تنها شرکت‌هایی که کمتر از پنج میلیارد ریال درآمد سالیانه داشتند، از حمایت مالیاتی برخوردار بودند. اما در سال‌های بعد، این موضوع بر اساس نرخ تورم اعلامی توسط بانک مرکزی تغییر می‌کند.

سهامداران شرکت مجاز به اقدام در خصوص توزیع سود نیستند.

میزان مبلغ دریافتی این شرکت‌ها در طول یک ماه، از سه برابر حداقل حقوق سالیانه کارگرانی که حقوق قانون کار دارند نباید بیشتر شود.

اطلاعات و مشخصات شرکت حتما در تصویب‌نامه سامانه متمرکز خدمات سازمان فناوری اطلاعات ایران ثبت شود.

از کلیه مشوقان در زمینه‌های مهارت‌افزایی، ارتقای دانش و حمایت از مشاغل کوچک خانگی و دانش‌بنیان حمایت می‌شود.

شرکت‌های نوپا مجاز به بهره‌گیری از نیروهای متخصص خارجی هستند.

محاسبه مالیات استارتاپ‌ها حقیقی یا حقوقی؟

ممکن است در مواقعی هنگام محاسبه مالیات برای استارت آپ خود، دچار ابهام شوید که آیا باید این مالیات را به صورت حقیقی یا حقوقی محاسبه کنید. قبلاً نحوه محاسبه مالیات به صورت حقیقی و حقوقی را توضیح داده‌ایم. محاسبه آن به نوع فعالیت شرکت بستگی دارد که آیا به عنوان شخص حقیقی ثبت شده است یا حقوقی. در واقع، شخص حقوقی هر سازمان یا نهادی است که فعالیت تجاری خاصی را انجام می‌دهد و برای آن سازمان یا شرکت حقوق و تکالیف منحصر به فردی تعیین می‌شود.

برای اشخاص حقیقی، محدودیت زمانی وجود دارد و با فوت این افراد، تمامی حقوق از بین می‌رود. اما شخصیت حقوقی به فوت افراد وابسته نیست و تا زمانی که شرکت وجود داشته باشد، حقوق و تکالیف همچنان وجود دارند. تفاوت دیگر در محل اقامت آن‌ها است. محل سکونت اشخاص حقیقی، خانه و منزل آن‌‎ها اما محل اقامت اشخاص حقوقی، دفاتر و یا اسناد مختلف یک شرکت است.

 نکات مهم درباره مالیات استارت ‌آپ‌ها

یک استارت ‌آپ‌ برای موفقیت در امور مالیاتی باید به نکات زیر توجه ویژه داشته باشد:

 مشاوره از کارشناسان مالیاتی:

با توجه به پیچیدگی قوانین مالیاتی و تغییرات مداوم در آن‌ها، مشاوره از کارشناسان مالیاتی ضروری است. این افراد به عنوان منابع قانونی می‌توانند راهنمایی لازم را در مورد نحوه و روش پرداخت مالیات ارائه دهند و از خطرات احتمالی ناشی از جرایم سنگین جلوگیری کنند.

 صداقت با اداره امور مالیاتی:

افراد باید در ارتباط با اداره امور مالیاتی صادق باشند و اطلاعات صحیح را ارائه دهند. عدم صداقت می‌تواند منجر به مشکلات جدی و پیچیده‌تر شود، بنابراین اطلاعات درست و شفافی را در اختیار این سازمان قرار دهید.

ضرورت حمایت از استارت ‌آپ‌ها

در شرایط فعلی و با چالش‌هایی که در پیش روی استارت ‌آپ‌ها قرار دارد، حمایت از آن‌ها امری حیاتی به شمار می‌رود. افراد، گروه‌ها و سازمان‌هایی که قادر به حمایت استارت ‌آپ‌ها هستند، باید وارد عمل شده و زمینه‌هایی را برای رشد و پیشرفت آن‌ها فراهم کنند. به همین جهت، شتابدهنده‌های مختلف در حوزه‌های مختلف تشکیل شده‌اند. همچنین، طرحی به نام “نوآفرین” به منظور حمایت از استارت ‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا راه‌اندازی شده است. این سامانه را با هدف تسهیل اشتغال‌زایی و کارآفرینی در حوزه فناوری اطلاعات طراحی کرده‌اند. در طرح نوآفرین، معافیت‌های بیمه‌ای و مالیاتی برای استارت ‌آپ‌ مورد توجه قرار می‌گیرد و با ایجاد پارک اقتصاد دیجیتال، کسب‌وکارهای استارت ‌آپی که درآمد سالانه آن‌ها به ۵۰۰ میلیون تومان می‌رسد، قادر خواهند بود تا با بهره‌مندی از امکانات این پارک، درآمد خود را به ۵ میلیارد تومان افزایش دهند.

قانون مالیات برای استارت ‌آپ‌ها چه زمانی تصویب شد؟

قانون مالیات برای استارت‌ آپ‌ها در اوایل فعالیت‌های آن‌ها وجود نداشت، اما از چند سال پیش، با توجه به گسترش کسب‌وکارهای آنلاین، سازمان امور مالیاتی به دلیل بروز نیازها و وضعیت‌های مالیاتی کارآفرینان، قانونی در این زمینه را تصویب کرد. در زمان‌های قبل از تصویب این قانون، بسیاری از مسئولین و کارشناسان اعتقاد داشتند که استارت ‌آپ‌ها باید به دلیل کارآفرینی و کاهش بیکاری از پرداخت مالیات معاف شوند. اما با ثبت شرکت‌های مجازی و سودجویی برخی افراد، که درآمدهای بزرگی را به دست آوردند، نیاز به تنظیم قوانین خاص مالیاتی برای استارت ‌آپ‌ احساس شد. به دلیل تفاوت روش‌های درآمدزایی یک استارت‌آپ‌ با کسب‌وکار سنتی، سازمان امور مالیاتی پس از بررسی دقیق، قوانین پیچیده‌تری را برای مالیات آن‌ها اعمال کرد.

چالش‌هایی که یک استارت آپ با آنها روبه‌رو می‌شود

در ماده 10، فضاهای کار اشتراکی (Coworking Space) و شتاب‌دهنده‌ها (Accelerators) به طور رسمی تأیید شده‌اند. با این حال، فضاهای کار اشتراکی ممکن است چندین کد کارگاهی بیمه‌ داشته باشند. به‌عنوان مثال، اگر 7 شرکت در یک فضای کار اشتراکی حضور داشته باشند، همه می‌توانند با همان آدرس کد کارگاه خود را دریافت کنند. این اقدام باعث می‌شود فضاهای کار اشتراکی مانند فضاهای کار خصوصی به صورت رسمی تشخیص داده شوند.

یکی از چالش‌های اصلی برای استارت آپ‌ها تأمین سرمایه است. اکثر نهادهای دولتی می‌توانند با ارائه تسهیلات به شرکت‌ها کمک کنند. اما این روش برای استارت آپ‌ها ممکن است مناسب نباشد. بهترین روش تأمین مالی برای این نوع از کسب‌وکارها سرمایه‌گذاری خطرپذیر (VC) است. از طرف دیگر، سرمایه‌گذاری جسورانه نیز برای دولت ممکن است یک روش نادرست باشد زیرا احتمال دارد مورد سوءاستفاده قرار گیرد و منابع را به سوی گروه‌های منفعتی و اطرافیان مدیران دولتی سرازیر کند.

علاوه بر این، در ماده 3 به شرکت‌های خارجی اجازه داده شده است که مراکز شتاب‌دهنده خود را در کشور تأسیس کنند. به‌عنوان مثال، شرکت‌هایی مانند هواوی (Huawei) که در کشور ما به عنوان تأمین‌کننده تجهیزات مخابراتی فعالیت می‌کند، می‌توانند در ایران مراکز شتاب‌دهنده راه‌اندازی کنند.

یکی دیگر از چالش‌های مهم استارت آپ‌ها، خرید شرکت‌های آنهاست. زمانی که یک استارتاپ توسط یک شرکت بزرگ خریداری می‌شود، پروانه‌ها، امتیازات و مجوزها به شرکت خریدار منتقل نمی‌شود. در ماده 9 ذکر شده است که اگر خریداری بیشتر از 67 درصد سهام یک استارت آپ را بخرد، می‌توانند به صورت توافقی مجوزها و پروانه‌ها را به شرکت مادر انتقال دهند.

سخن پایانی

 معافیت مالیاتی برای استارت آپ‌ها نقش بسیار مهمی در ترویج و پشتیبانی از نوآوری و کارآفرینی دارد. این اقدام از سوی دولت، به این شرکت‌ها امکان می‌دهد که با اطمینان و آرامش بیشتری به رشد و توسعه کسب‌وکار خود بپردازند و بدون بار مالیاتی سنگین، فضایی مناسب برای تولید ایده‌های نو و خلاقانه ایجاد کنند. این اقدامات، علاوه بر حمایت از استارت آپ، به اقتصاد کشور نیز کمک می‌کند و باعث ایجاد شرایط مساعدی برای رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال می‌شود. بنابراین، آگاهی از مفاهیم و قوانین مربوط به مالیات این نوع شرکت‌ها و بهره‌گیری از معافیت‌های مالیاتی می‌تواند به عنوان یک ابزار مهم در مسیر موفقیت و پیشرفت استارت آپ‌ها مطرح شود.

سوالات متداول