شناسه یکتا حافظه مالیاتی و نحوه دریافت

شناسه یکتای حافظه مالیاتی یکی از مهم‌ترین شناسه‌هایی است که هر مؤدی مالیاتی باید در اختیار داشته باشد. این شناسه که توسط سازمان امور مالیاتی کشور صادر می‌شود، نقش کلیدی در پیگیری امور و دسترسی به خدمات مالیاتی برای هر شخص حقیقی یا حقوقی دارد. داشتن شناسه یکتا از الزامات اولیه برای ارائه اظهارنامه مالیاتی، دریافت بازپرداخت و استفاده از سامانه‌های الکترونیکی مالیاتی است. با توجه به اهمیت بالای این شناسه، آگاهی از نحوه دریافت و مراقبت از آن ضروری به نظر می‌رسد. در این مقاله از مگاپی قصد داریم تا ضمن توضیح مفهوم این شناسه، به بررسی مراحل و فرایندهای دریافت آن نیز بپردازیم تا خوانندگان عزیز بتوانند از این ابزار مهم به درستی استفاده کنند.

شناسه یکتا حافظه مالیاتی چیست؟

شناسه یکتای حافظه مالیاتی که به اختصار به آن شناسه یکتا هم گفته می‌شود، از شش رقم تشکیل می‌شود. این شناسه برای هر صاحب کسب و کار و هر شرکت منحصر به فرد است و این اشخاص با این شناسه در سامانه مودیان شناخته می‌شوند.

برای انجام کارهای مربوط به امور مالیاتی مانند ارسال صورتحساب‌های الکترونیکی به این شناسه نیاز است. هر صورتحساب یک شماره منحصر به فرد مالیاتی دارد که شامل ۲۲ کاراکتر است. شش رقم از این ۲۲ کاراکتر را شناسه یکتا تشکیل می‌دهد و در صورتی که این شناسه را نداشته باشید، امکان صدور و ارسال هیچ صورتحسابی وجود نخواهد داشت. برای دریافت شناسه یکتای مالیاتی باید به درگاه ملی خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی مراجعه کنید و برای دریافت شناسه خود درخواست دهید. ارسال صورتحساب به سازمان امور مالیاتی روش‌های مختلفی دارد، اما در همه این روش‌ها شما به شناسه یکتا حافظه مالیاتی نیاز خواهید داشت.

دریافت شناسه یکتا حافظه مالیاتی برای اشخاص حقوقی

اشخاص حقوقی یا همان شرکت‌ها که می‌خواهند شناسه یکتای مالیاتی خود را دریافت کنند، در ابتدا باید گواهی امضای دیجیتال را از فایل CSR بگیرند. برای این کار می‌توانید از نرم افزار حسابداری مگاپی کمک بگیرید یا اینکه در سامانه مرکز صدور گواهی الکترونیکی درخواست خود را ثبت کنید و سپس توکن امضای خود را از دفاتر پیشخوان دولت بگیرید. در مورد نحوه دریافت گواهی امضای دیجیتال در مقاله «راهنمای کامل دریافت گواهی امضای الکترونیکی CSR» به طور کامل توضیح داده‌ایم.

بعد از اینکه فایل CSR یا توکن امضا را دریافت کردید، می‌توانید امضا و همچنین کلیدهای عمومی و خصوصی خود را بر روی سیستم ذخیره و در مواقع نیاز از آنها استفاده کنید. اصلی‌ترین زمانی که به این شناسه نیاز پیدا می‌کنید، برای صدور و ارسال صورتحساب به سامانه مودیان است.

مراحل دریافت شناسه یکتا برای اشخاص حقوقی

اگر شرکت شما به‌عنوان یک شخص حقوقی مالیاتی شناخته می‌شود و می‌خواهید برای آن شناسه یکتا حافظه مالیاتی بگیرید، باید مراحل زیر را به ترتیب طی کنید:

1. در مرحله اول مطابق تصویر زیر باید به سامانه مودیان مالیاتی به نشانی my.tax.gov.ir مراجعه کنید.

2.  در ادامه بر روی ورود کلیک کنید و بعد از وارد کردن نام کاربری و رمز عبور و کلیک بر روی «ورود به پنل کاربری» وارد حساب کاربری خود شوید.

3. در ادامه صفحه دیگری برای شما باز می‌شود. در این صفحه باید بر روی گزینه «ورود به کارپوشه» کلیک کنید.

4. در این مرحله هم یک صفحه جدید می‌بینید که در آن تمام پرونده‌های مالیاتی شما موجود هستند. ممکن است بخواهید فقط برای یک پرونده شناسه یکتا دریافت کنید، پس همان پرونده موردنظر را انتخاب کنید.

5. بعد از اینکه پرونده موردنظر خود را انتخاب کردید، یک صفحه جدید باز می‌شود. در سمت راست این صفحه گزینه «شناسه‌های یکتا حافظه مالیاتی» را انتخاب کنید. حالا در سمت چپ بالا گزینه «دریافت شناسه یکتا حافظه مالیاتی» را انتخاب کنید.

6. بعد از انتخاب گزینه‌هایی که گفتیم، یک صفحه دیگر باز می‌شود. در این صفحه باید روش ارسال صورتحساب به سازمان امور مالیاتی را انتخاب کنید. در مورد این روش‌ها به‌صورت کامل در مطلب «راهنمای کامل صدور و ارسال صورت حساب الکترونیک به سامانه مودیان» توضیح داده‌ایم.

7. در این مرحله و در صفحه جدید یک کادر می‌بینید که باید فایل کلید عمومی که قبلا توسط فایل CSR یا دفتر پیشخوان دولت دریافت کرده‌اید را در آنجا بارگذاری کنید.

8. بعد از اینکه فایل را بارگذاری کردید، یک سری اطلاعات مربوط به کد پستی و آدرس شما نمایش داده می‌شود. این اطلاعات را با دقت بررسی کنید و در صورت صحت، گزینه «بعدی» را انتخاب کنید.

9. این مرحله مربوط به دستگاه کارتخوان است. اگر دستگاه پوز دارید باید اطلاعات آن را وارد کنید؛ در غیر این صورت با زدن گزینه «بعدی» می‌توانید به مرحله بعد بروید.

10. در این  مرحله دو کادر وجود دارد که در اولی باید مشخصات حافظه مالیاتی و در دومی مشخصات پایانه‌های فروشگاهی مثل نرم افزار حسابداری را وارد کنید.

11. در صورتی که کسب و کار شما چند شعبه داشته باشد، باید اطلاعات مربوط به همه آنها مانند کد پستی و آدرس در این صفحه نشان داده شوند. بعد از اینکه تمام آدرس‌ها را بررسی کردید، بر روی گزینه «اتمام» کلیک کنید.

12. در آخرین مرحله هم یک صفحه نمایش داده می‌شود که حاوی شناسه یکتای حافظه مالیاتی یا همان کد مالیاتی شماست. آن را حتما در چند جا ذخیره کنید تا گم نشود، زیرا بدون آن نمی‌توانید امور مالیاتی خود را جلو ببرید.

دریافت شناسه یکتا حافظه مالیاتی برای اشخاص حقیقی

اشخاص حقیقی یعنی افرادی که کسب و کار خودشان را دارند هم باید شناسه یکتا حافظه مالیاتی دریافت کنند تا بتوانند صورتحساب‌های الکترونیک خود را برای محاسبه و پرداخت مالیات به سامانه مودیان ارسال کنند. در ادامه مراحل دریافت شناسه یکتا مالیاتی برای اشخاص حقیقی را برای شما آورده‌ایم:

1. در اولین مرحله به سامانهmy.tax.gov.ir  بروید و با نام کاربری و رمز عبورتان وارد پروفایل کاربری خودتان شوید.
2. در ادامه از منوی سمت راست گزینه داشبورد مالیاتی را انتخاب و بر روی ورود به کارپوشه کلیک کنید.

3. در این صفحه یک گزینه به نام عضویت وجود دارد. با کلیک بر روی این گزینه، می‌توانید برای خودتان یک شناسه یکتا ایجاد کنید. بر روی گزینه «شناسه‌های یکتا حافظه مالیاتی» کلیک کرده و سپس دریافت یا فعال سازی شناسه یکتا حافظه مالیاتی را انتخاب کنید.

4. در صفحه‌ای که برای شما باز می‌شود، باز هم باید نحوه ارسال صورتحساب به سازمان امور مالیاتی را انتخاب کنید. شما به‌عنوان یک شخص حقیقی می‌توانید گزینه توسط مودی و یا هر گزینه دیگری که بخواهید را انتخاب کنید. در ادامه هم گزینه «بعدی» را انتخاب کنید.

5. در اینجا باید گواهی امضای دیجیتال و کلیدهای عمومی خود که از سامانه‌های زیر نظر مرکز ریشه و یا از پیام رسان‌های بله و ایتا دریافت کرده‌اید را وارد و سپس بر روی گزینه «بعدی» کلیک کنید.

6. در این صفحه چندین آدرس و کد پستی نمایش داده می‌شود. شما باید آدرس و کد پستی درست که روبروی هم قرار دارند را با تیک زدن در کنار آنها انتخاب کنید. سپس روی «بعدی» کلیک کنید.

7. یک مرحله دیگر هم در اینجا وجود دارد که نیازی به تکمیل کردن ندارد و می‌توانید بدون توجه به کادرها گزینه «بعدی» را انتخاب کنید.

8. در آخرین مرحله هم شناسه یکتا مالیاتی مخصوص شما به نمایش درمی‌آید و می‌توانید آن را ذخیره کنید و یا از آن عکس بگیرید تا گم نکنید.

کاربرد شناسه یکتای حافظه مالیاتی

شناسه یکتا که برای مودیان صادر می‌شود، یک کد منحصر به فرد است که کاربردهای زیادی دارد و اصلا دریافت آن برای همه مودیان ضروری است. در ادامه به کاربردهای این کد مالیاتی می‌پردازیم:

• شناسه یکتای مالیاتی برای صدور و ارسال صورتحساب الکترونیک کاربرد دارد. صورتحساب‌های الکترونیک همگی یک شماره منحصر به فرد مالیاتی دارند که بخشی از آن را شناسه یکتا تشکیل می‌دهد؛ پس بدون شناسه یکتا نمی‌توان هیچ صورتحسابی را صادر و یا ارسال کرد.
• داشتن شناسه یکتا روشی برای شناسایی مودیان حقیقی و حقوقی توسط سازمان امور مالیاتی است.
• اطلاعات مالیاتی افراد مانند درآمد، معافیت‌های مالیاتی، بخشودگی‌ها، اقساط و…. توسط شناسه یکتا به سازمان امور مالیاتی منتقل می‌شوند.
• شناسه یکتا پرداخت مالیات‌ها توسط مودیان را به اطلاع سازمان امور مالیاتی می‌رساند. این موضوع باعث می‌شود تا مودیان خوش حساب و بد حساب از هم جدا شوند و مودیان خوش حساب به اشتباه جریمه نشوند.
• مودیان به کمک شناسه یکتا حافظه مالیاتی می‌توانند امور مالی و حسابداری خود با اداره مالیات مانند اطلاع از میزان مالیات، پرداخت مالیات، ارسال صورتحساب، اصلاح یا باطل کردن صورتحساب و… را انجام دهند.

چه کسانی ملزم به دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی هستند؟

تمام اشخاص حقیقی و حقوقی باید در سامانه مودیان سازمان امور مالیاتی ثبت‌نام کنند. به این منظور هم به شناسه یکتا مالیاتی نیاز دارند.

اشخاص حقیقی به افرادی گفته می‌شود که خودشان یک کسب و کار مستقل دارند. مثلا فردی که یک مغازه لباس فروشی دارد به‌عنوان یک شخص حقیقی شناخته می‌شود. این فرد باید مالیات بر درآمد بپردازد. برای محاسبه مالیات هم لازم است تا این فرد تمام صورتحساب‌های فروش خود را به سامانه مودیان ارسال کند. برای ارسال صورتحساب هم باید شناسه یکتا مالیاتی داشت.

اشخاص حقوقی هم به شرکت‌هایی گفته می‌شود که حداقل یک مدیرعامل و چند عضو هیئت مدیره دارند. این مجموعه‌ها هم باید مالیات بپردازند و به‌عنوان یک شخص حقوقی باید شناسه یکتای مالیاتی داشته باشند. شرکت‌ها هم دقیقا باید صورتحساب‌های مالی خود را به سامانه مودیان بفرستند و به همین منظور هم به شناسه یکتا حافظه مالیاتی یا کد مالیاتی نیاز دارند.

تفاوت شناسه یکتای حافظه مالیاتی با شناسه منحصر به فرد مالیاتی

برای درک بهتر تفاوت شناسه یکتا حافظه مالیاتی و شناسه منحصر به فرد مالیاتی باید مفهوم هرکدام را به درستی درک کنید. در ادامه به تعریف این دو اصطلاح می‌پردازیم:

• شناسه منحصر به فرد مالیاتی

این شناسه از ۲۲ رقم تشکیل می‌شود. این شناسه برای هر صورتحساب به‌صورت جداگانه تولید می‌شود تا هر صورتحساب به شکل جداگانه به سامانه امور مالیاتی ارسال شود و اداره مالیات بتواند برای آنها مالیات محاسبه کند.

• شناسه یکتا حافظه مالیاتی

شناسه یکتا حافظه مالیاتی از شش رقم تشکیل می‌شود و برای هر مودی یک کد ثابت است. این کد بخشی از همان ۲۲ کاراکتر شماره منحصر به فرد مالیاتی است. وقتی فاکتوری به سامانه مودیان ارسال می‌شود، سازمان امور مالیاتی از روی همین شش رقم شناسه یکتا می‌فهمد که این فاکتور به کدام مودی تعلق دارد.

غیرفعال‌سازی شناسه یکتای حافظه مالیاتی

غیرفعال‌سازی شناسه یکتای حافظه مالیاتی در موارد خاصی انجام می‌شود. در صورتی که شناسه یکتای شما مفقود شده یا به هر دلیلی در اختیار افراد دیگر قرار گرفته باشد، می‌توانید درخواست غیرفعال‌سازی آن را بدهید. برای این کار باید با مراجعه به اداره مالیاتی محل سکونت خود، درخواست کتبی غیرفعال‌سازی شناسه یکتا را ارائه دهید. همچنین می‌توانید از طریق سامانه‌های الکترونیکی مالیاتی نیز این درخواست را ثبت کنید.

پس از بررسی درخواست شما، شناسه یکتای قبلی غیرفعال می‌شود تا دیگر قابل استفاده نباشد. سپس شناسه یکتای جدیدی برای شما صادر می‌شود و از طریق پست برایتان ارسال می‌گردد. البته پیش از صدور شناسه جدید، اداره مالیاتی هویت شما را بررسی و تأیید می‌کند.

همچنین در صورت فوت مؤدی مالیاتی، وراث یا افرادی که پرونده امور مالیاتی وی را پیگیری می‌کنند می‌توانند درخواست غیرفعال‌سازی شناسه یکتا را ارائه دهند. البته در این حالت نیازی به صدور شناسه جدید نیست و شناسه قبلی برای همیشه غیرفعال می‌شود. بنابراین با ثبت درخواست کتبی و انجام فرآیندهای اداری، شناسه یکتای حافظه مالیاتی می‌تواند غیرفعال شود و در صورت لزوم شناسه جدید جایگزین آن گردد. البته پیش از غیرفعال‌سازی باید تمام اقدامات لازم برای جلوگیری از سوءاستفاده احتمالی انجام شود.

جمع بندی

شناسه یکتا حافظه مالیاتی یا کد مالیاتی چیزی شبیه به کد ملی برای مودیان مالیاتی است؛ یعنی کاملا منحصر به فرد بوده و سازمان امور مالیاتی مودیان را با این کد می‌شناسد. هر مودی که می‌خواهد صورتحساب‌های خود را به سامانه مودیان ارسال کند، باید این کد را داشته باشد؛ پس اگر یک مودی مالیاتی هستید، در اسرع وقت برای ثبت‌نام در سامانه مودیان و دریافت این کد درخواست دهید تا مشمول جریمه نشوید..

سوالات متداول

منابع: tims _ fgrelocation